Δραματική
Διάρκεια: 111'
Αγγλογαλλική ταινία
Σκηνοθεσία: Τζούλιαν Σνάμπελ
Προταγωνιστούν: Γουίλεμ Νταφόε,
Ρούπερτ Φρεντ,
Όσκαρ Άιζακ, Μαντς Μίκελσεν

Οι δύο νικητές που κερδίζουν από μία μονή πρόσκληση είναι ο Δημήτρης Μ. και η Άννα Σ.

Ξεφεύγοντας από τη «στεγνή» βιογραφική ταινία, ο Τζούλιαν Σνάμπελ «Στην πύλη της αιωνιότητας» μπαίνει στην ψυχή και στο σώμα του ζωγράφου Βίνσεντ βαν Γκογκ αξιοποιώντας τον Γουίλεμ Νταφόε σε μια αξέχαστη ερμηνεία που του έδωσε το βραβείο Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Βενετίας.

Η ταινία του Τζούλιαν Σνάμπελ προς τιμήν της επιλέγει να μην είναι μια τυπική βιογραφία, όπως θα περίμενε κανείς άλλωστε κρίνοντας από την υπάρχουσα φιλμογραφία του σκηνοθέτη, αλλά αντλεί από την εικονογραφία του Βαν Γκογκ, εμπνέεται από τους τίτλους και την θεματική των δημιουργιών του και ανασκευάζει δημιουργικά και ελεύθερα την τελευταία περίοδο της ζωής του, όταν ο Βαν Γκογκ μετακόμισε στην Νότια Γαλλία προς «αναζήτηση καλύτερου φωτός» για να καταλήξει τελικά έγκλειστος σε ψυχιατρικές κλινικές, καταρρέοντας από τις ανασφάλειες και τις αδυναμίες του.

Από την γνωριμία του με τον Πολ Γκογκέν του Οσκαρ Αϊζακ και την πολύπλοκη σχέση με τον ευεργέτη αλλά απόμακρο αδερφό του μέχρι την συνεχή του προσπάθεια για επικοινωνία και τον διαρκή του πόθο να γίνει κατανοητός, ο Βαν Γκογκ του Σνάμπελ είναι περισσότερο μια ιδέα, μια συνισταμένη όλων των έργων του και η ίδια η δύναμη της δημιουργίας, θολή μέσα στην ισχύ της και με το απαραίτητο κόστος που αναπόφευκτα επωμίζεται μια καλλιτεχνική ιδιοφυΐα. Ο Σνάμπελ δανείζεται την οπτική του Βαν Γκογκ, αποδέχεται τα κενά στην αφήγησή του γεμίζοντας μαύρο την οθόνη και προσπαθεί μέσα από τα έργα του να αναδομήσει το περιβάλλον του, ξεκινώντας από τον ομώνυμο πίνακα (το «Στο Κατώφλι της Αιωνιότητας» έχει θεωρηθεί από πολλούς ως η έκφραση του Βαν Γκογκ απέναντι στο θάνατο) και συνεχίζοντας με τα χαρακτηριστικά πορτρέτα του («Η Αρλεζιάνα», «Το Πορτρέτο του Γιατρού Γκασέ») για να καταλήξει στα «Ηλιοτρόπια», τα «Σιταροχώραφα» και τελικά «Το Νοσοκομείο της Αρλ».

Μόνο που η ανακατασκευή της ιστορίας δεν είναι αυτό που φαίνεται να τον απασχολεί κατά κύριο λόγο. Αυτό που αναζητά περισσότερο ο Σνάμπελ είναι να βρει τι σημαίνει να είναι κανείς καλλιτέχνης, πώς είναι να βλέπει τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο και πώς αυτή η διαφορετικότητα τον φέρνει σε σύγκρουση με την κοινή νόρμα της εποχής. Για αυτό και αυτό που προκύπτει βγάζει μια αίσθηση αλήθειας και πνευματικής καθαρότητας, που υποστηρίζεται ιδανικά από την εύθραυστη, σχεδόν επίπονη ερμηνεία του Γουίλεμ Νταφόε.

Ο Γουίλεμ Νταφόε γνωρίζει πώς να μεταδίδει το δράμα χωρίς να φαίνεται βαρύγδουπο, έχει τον τρόπο να κρύβει πίσω από τον χαμόγελό του τον πόνο και αντιλαμβάνεται ότι αυτό που πρέπει να πετύχει είναι όχι μια πιστή αναπαράσταση του ίδιου του Βαν Γκογκ αλλά μια ανακατασκευή της ίδιας της κληρονομιάς του. Ακόμα και ο τρόπος που αλληλεπιδρά με τους γύρω του (οι Εμανουέλ Σενιέ, ο Ματιέ Αμαλρίκ και ο Μαντς Μίκελσεν εμφανίζονται σε μικρούς ρόλους που λίγο πολύ έχουν να κάνουν με χαρακτήρες από πίνακες του Βαν Γκογκ) είναι ενδεικτικός της ενσυναίσθησης που κατέχει ως ηθοποιός.
Τα επιμέρους κομμάτια είναι κατά στιγμές θαυμαστά, όπως η πλούσια και όχι προφανής ερμηνεία του Γουίλεμ Νταφόε, η διαρκής ανάγκη για καλλιτεχνική αναζήτηση και η διάθεση αποδοχής και αποθέωσης ενός δημιουργικού οράματος. Ο Σναμπέλ καταφέρνει να μετατρέψει τον Βαν Γκογκ του σε ακόμα έναν ατελή αλλά άξιο ήρωα του κινηματογραφικού του σύμπαντος, έναν ήρωα με ανασφάλειες, πραγματικούς και φανταστικούς εχθρούς και μια αίσθηση μεγαλείου που δίκαια τον σπρώχνει πέρα από την εποχή του.

Δημήτρης Δημητρακόπουλος
Flix