Στο κέντρο του νησιού είναι χτισμένη εκκλησία με πέτρινο καμπαναριό. Παλαιότερα ήθελε να το αγοράσει ο Αριστοτέλης Ωνάσης για να το μετατρέψει σε κοσμοπολίτικο θέρετρο. Θα το ονόμαζε «Χριστίνα» αλλά η αγορά δεν προχώρησε και τελικά το νησί δεν αξιοποιήθηκε.

 Απέναντί του βρίσκεται ο λόφος Πεζόβολος και ενετικό κάστρο με οχτώ πύργους, που παρέμεινε απόρθητο σε όλες τις συγκρούσεις των ντόπιων με τον Αλή Πασά. Πρόκειται για ένα από τα πολλά μικρά νησιά, που κοσμούν το λιμάνι της «πριγκίπισσας του Ιονίου», όπως είναι γνωστή η πόλη της Πάργας....

Στο πιο ψηλό σημείο του νησιού δεσπόζει το μικρό μεσαιωνικό κάστρο, το οποίο χτίστηκε το 1808 από τους Γάλλους ηγεμόνες, που κυριάρχησαν στην περιοχή μετά τους Ενετούς. Σήμερα διασώζεται ο περίβολος, το φρούριο και η πύλη πάνω στην οποία αναγράφεται η εξής επιγραφή: «Défense de la Patrie Α.D. 1808», που σημαίνει «υπεράσπιση της πατρίδας».

Σκοπός των Γάλλων ήταν ο έλεγχος της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής. Μετά τους Γάλλους, κυρίευσαν την περιοχή οι Άγγλοι, οι οποίοι πούλησαν την Πάργα στον Αλή Πασά έναντι 150.000 λιρών. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο, αρχές του 19ου αιώνα, περίπου 4.000 κάτοικοι κατέφυγαν στην Κέρκυρα.

Οι κάτοικοι της Πάργας ένιωσαν προδομένοι από τους Άγγλους και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Πριν φύγουν, έκαψαν τα οστά των συγγενών τους ώστε να μην βεβηλωθούν από τους Τούρκους, επιβιβάστηκαν στις βάρκες και πέρασαν απέναντι στην Κέρκυρα...

Τσόκος Διονύσιος (1820 – 1862). Η φυγή από την Πάτρα

Τα χρόνια της Επανάστασης, το λιμάνι της Πάργας το χρησιμοποιούσαν οι Σουλιώτες για να εφοδιαστούν με πολεμοφόδια για τις μάχες εναντίον των Τούρκων. Οι κάτοικοι της Πάργας  επέστρεψαν στον τόπο τους έναν αιώνα αργότερα, όταν η περιοχή εντάχθηκε στο ελληνικό κράτος. Το γεγονός του ξεριζωμού και της επιστροφής των κατοίκων εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου.

Στα Παργινά η Κανάρεια, όπως είναι γνωστή η γιορτή, οι κάτοικοι στέκονται στο νησάκι και στο λιμάνι και υποδέχονται τις στολισμένες βάρκες στον τόπο τους....