Το τελευταίο διάστημα η επικαιρότητά μου στρέφεται γύρω από τις επιμελητηριακές εκλογές. Όμως η επικαιρότητα – τουλάχιστον για την χώρα μας - βρίσκεται στη Μάντρα Αττικής, στους συμπολίτες μας που κοιμήθηκαν και ξύπνησαν άλλοι στον δρόμο και άλλοι στον… Σαρωνικό.
«Σε μια ώρα χάθηκαν όλα», δήλωσε κάτοικος της περιοχής. Ταυτόχρονα ένας μεγάλος διάλογος ξεκίνησε για την κατανομή ευθυνών... ένας διάλογος που συνεχίζεται, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο, εδώ και δυόμιση αιώνες.
Ήταν 9:20 το πρωί της 1ης Νοεμβρίου του 1755, ανήμερα της εορτής των Αγίων Πάντων για τους καθολικούς, όταν η Λισαβόνα ισοπεδώθηκε από σεισμό 9 ρίχτερ και πλημμύρισε απ’ το επακόλουθο τσουνάμι. Όσοι επιβίωσαν απ’ τον σεισμό πνίγηκαν.
Η καταστροφή αυτή έμεινε γνωστή στην ιστορία, όχι μόνο εξαιτίας του μεγέθους της, αλλά και της προβληματικής που σηματοδότησε, μιας και για πρώτη φορά ένα τέτοιο γεγονός ξεπερνούσε τα σύνορα μιας χώρας και έβαζε στο τραπέζι του διαλόγου διανοούμενους της εποχής, όπως ο Καντ, ο Βολταίρος, ο Ρουσσώ, κ.α.
Σε αυτή την πολεμική υποστηρίχτηκαν χοντρικά τρεις υπαιτιότητες. Οι περισσότεροι θεώρησαν πως η καταστροφή ήταν εκδίκηση του Θεού για διάφορους λόγους. Το είδαμε και στις μέρες μας στη χώρα μας, ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος θεωρεί πως φταίει που μας κυβερνάνε άθεοι. Αρκετοί τότε είδαν – μεταξύ αυτών και ο Βολταίρος - την εκδίκηση της φύσης, ενώ ο Ρουσσώ απαντώντας του, τον καλεί να παραδεχτεί ότι δεν ήταν η φύση που συγκέντρωσε εκεί είκοσι χιλιάδες σπίτια έξι-εφτά ορόφων. Η άποψη του Ρουσσώ για τα αίτια της καταστροφής συνοψίζεται στη φράση: «τα περισσότερα φυσικά κακά είναι έργο δικό μας».
Και τα έργα μας είναι πολιτικά αποτελέσματα. Σε αυτό θα συμφωνούσε και ο αείμνηστος Τρίτσης, όταν είχε υποστηρίξει ότι το νέφος της Αθήνας ήταν πολιτικό. Ας μην κρυβόμαστε τα αίτια των καταστροφών - αλλά και των καταστάσεων που βιώνουμε - είναι πάντα πολιτικά. Επίσης πολιτικές και μόνον είναι και οι λύσεις.
Πολιτικές είναι οι ευθύνες, αλλά έχουν και ιστορικότητα. Η ιστορία αυτής της χώρας δεν ξεκινά το 2015, όσο κι αν το θέλουν μερικοί. Το μοντέλο ανάπτυξης που επιλέχθηκε ή μάλλον δεν επιλέχθηκε, αφού η χώρα αφέθηκε στη μοίρα της χωρίς κανέναν τουλάχιστον χωρικό (χωροταξικό – πολεοδομικό) σχεδιασμό, χωρίς κτηματολόγιο, χωρίς δασικούς χάρτες, χωρίς, χωρίς,... με ένα ιδιότυπο, πρωτοφανές για δυτική χώρα, κοινωνικό συμβόλαιο, που βασιζόταν στην έλλειψη ενός κράτους-θεματοφύλακα του κοινού και δημόσιου συμφέροντος. Ένα μοντέλο ανάπτυξης όπου ο δομημένος χώρος και το φυσικό περιβάλλον γίνεται το τερέν ενός «παιχνιδιού» χωρίς ρέφερι... όπου όποιος πρόλαβε τον κύριον είδε και… ουαί τοις ηττημένοις.
Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης αφήνει παντού ερείπια με την αποσπασματικότητά του, την απουσία συνολικής και συλλογικής στόχευσης για τον τόπο μας και τους τόπους μας. Μπλόκια στο Λιμάνι της Πρέβεζας από μια επέκταση που δεν έπρεπε να γίνει, κροκάλες στο περιαστικό άλσος της Κυανής Ακτής από μια ανάπλαση που δεν έπρεπε να γίνει, εγκαταλελειμμένος γερανός στο Άκτιο απο χρεωκοπημένους εργολήπτες και άλλα πολλά δείχνουν πως αυτή η πολυπόθητη ανάπτυξη, όταν θα έρθει, δεν θα πρέπει να έχει το πρόσωπο που ήδη γνωρίσαμε... θα πρέπει να είναι σεβαστική. Όχι μόνο για ηθικούς ή άλλους λόγους, αλλά και για καθαρά πρακτικούς, ωφελιμιστικούς.
«Ο Αμβρακικός είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της περιοχής μας», υποστηρίζει ο Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού Κων/νος Κουτσικόπουλος, αλλά και το ευρύτερο φυσικό μας περιβάλλον, καθώς και οι παραδοσιακοί διατηρητέοι οικισμοί μας, της Πάργας, της Αγιάς και της Ανθούσας, το ιστορικό κέντρο της Πρέβεζας και οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μοναστήρια και οι εκκλησίες – τι κερδίσαμε άραγε που χάσαμε τον παλιό ναό του Αγίου Κωνσταντίνου στην Πρέβεζα;
Αυτοί είναι οι εργοδότες μας, σε αυτούς πρέπει να στραφούμε, να βρούμε ένα μοντέλο ανάπτυξης που να μην αφήσει ερείπια και σκουπιδότοπους στις επόμενες γενιές. Δεν είμαστε ιδιοκτήτες της φύσης, απλά έχουμε προς το παρόν την επικαρπία εξ αδιαιρέτου με τους άλλους έμβιους οργανισμούς του πλανήτη, και πρέπει να την μεταβιβάσουμε στα παιδιά μας.
Δυστυχώς, η επικαιρότητα δεν μας αφήνει περιθώρια διαφυγής. Δεν μπορούμε να κάνουμε πως δεν βλέπουμε. Η χώρα μας δεν είχε καμιά ανθεκτικότητα σε κανέναν τομέα... η ισχυρή Ελλάδα της εκσυγχρονιστικής εποποιίας κατέρρευσε οικονομικά σαν χάρτινος πύργος, βρέχει και πνιγόμαστε...
Εμείς εδώ στην Ήπειρο – αν θέλουμε, προλαβαίνουμε. Προλαβαίνουμε να μάθουμε απ’ τα παθήματα και να οργανωθούμε. Η αλήθεια είναι ότι λόγω θέσης η Ήπειρος δεν υπήρξε η ατμομηχανή αυτού του ξεκάθαρα αποτυχημένου αναπτυξιακού μοντέλου, μάλλον το τελευταίο του βαγόνι ήμασταν. Όμως ο τόπος μας έρχεται σιγά-σιγά στο προσκήνιο. Το δικό μας διακύβευμα θα είναι να μην αφήσουμε τους αναπτυξιακούς μας πόρους, αυτούς που φέρνουν επισκέπτες στον τόπο μας, αλλά και στηρίζουν τις παραγωγικές μας δραστηριότητες να πληγούν ανεπανόρθωτα. Το δικό μας διακύβευμα θα είναι να εκμεταλλευτούμε αυτούς τους πόρους συνετά, να επιλέξουμε επενδύσεις – πολλές μικρές, όχι μια μεγάλη - που να μην πλήττουν αυτούς τους φυσικούς μας εργοδότες, γιατί τότε οι επενδύσεις θα καταρρεύσουν και θα αφήσουν πίσω τα κουφάρια τους... Και για να γίνει αυτό θα πρέπει αρμόδιοι φορείς, αλλά και συλλογικότητες να ανοίξουν έναν μεγάλο διάλογο για το ποιοι είμαστε, τι θέλουμε και τι μπορούμε να κάνουμε.
Σε αυτή την κατεύθυνση – μιας και οι διάφορες επικαιρότητες ανατροφοδοτούνται μεταξύ τους – ο Επιμελητηριακός θεσμός μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και αυτή είναι μια από τις βασικές προθέσεις του συνδυασμού μας «Επιμελητηριακή Ανατροπή», του οποίου έχω την τιμή να είμαι επικεφαλής.
- Εκτός από την επιτακτική ανάγκη το Επιμελητήριο Πρέβεζας να ξαναγίνει δίκτυο επικοινωνίας των ελεύθερων επαγγελματιών – όλων, ανεξαρτήτου ιδεολογικής απόχρωσης - μεταξύ τους, αλλά και μεταξύ αυτών και των διοικητικών δομών.
- Εκτός από την πρόθεσή μας να διεκδικήσουμε το αυτονόητο: πληροφόρηση προς τους επαγγελματίες για τεχνολογικές αλλαγές-εξελίξεις, κατανόηση των τάσεων της αγοράς, ανάγκη εξωστρέφειας, αναπτυξιακών προοπτικών, ενσωμάτωσης των αρχών της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης κ.α...
Θα στοχεύσουμε στην ενδυνάμωση του συμβουλευτικού του ρόλου, θα διεκδικήσουμε και θα δουλέψουμε προς την κατεύθυνση να καταστρωθεί με την συμμετοχή και άλλων θεσμικών και μη φορέων ένα στρατηγικό αναπτυξιακό πλάνο για την ευρύτερη περιοχή μας. Ένα μπούσουλα για το πού πάμε, πού θέλουμε να πάμε και ποιους δρόμους μπορούμε να ακολουθήσουμε.
