“…Στάζει δ' ἀνθ' ὕπνου πρὸ καρδίας
μνησιπήμων* πόνος·
καὶ παρ' ἄκοντας ἦλθε σωφρονεῖν»
Ο χρόνιος πόλεμος μεταξύ της δασικής υπηρεσίας και της πυροσβεστικής για το ποιος έχει την κυριαρχία στην δασοπυρόσβεση, έληξε το 1998 με καθολική νίκη των πυροσβεστών του Φούρλα εναντίον των δασολόγων, εναντίον της επιστήμης δηλαδή και των ανθρώπων του δάσους. Διαχωρίστηκε η δασοπυρόσβεση από την πρόληψη, η πρώτη πήγε στους πυροσβέστες και η δεύτερη έμεινε στους δασολόγους μπλέκοντας στο τέλος και την …Αυτοδιοίκηση! Μπορείς όμως να κάνεις δασοπυρόσβεση χωρίς να σχεδιάζεις πρόληψη ή να κάνεις πρόληψη χωρίς να έχεις το πρώτο λόγο στην δασοπυρόσβεση;
Οι πυροσβέστες πλέον εισηγούνται τα έκτακτα μέτρα προστασίας και εκτελούν την δασοπυρόσβεση, το συντονιστικό (Περιφερειάρχης ή δήμαρχος ανάλογα) αποφασίζει σχετικά, η δασική υπηρεσία συμμετέχει και συμβουλεύει! Με αναβαθμισμένο το Πυροσβεστικό Σώμα και την «μπαγκέτα» στην Αυτοδιοίκηση, το νέο μοντέλο ήταν έτοιμο για την κατάσβεση και συντριβή των πυρκαγιών!
Δυστυχώς δεν έγινε έτσι και η πυρόσβεση ξέμεινε στον δρόμο, αφού στην πράξη είχε πεθάνει η πρόληψη! Οι δασολόγοι και οι δασικές υπηρεσίες υποβαθμίστηκαν και απαξιώθηκαν πλήρως, κρατώντας ελάχιστο προσωπικό για γραφειοκρατικές δράσεις (αποχαρακτηρισμούς δασικών εκτάσεων, εκδόσεις βεβαιώσεων κλπ). Δεν υπάρχουν πλέον οι άνθρωποι του δάσους στα δάση, οι οποίοι παρά τις αδυναμίες και τα «κουσούρια» του κλάδου τους ήταν οι ειδικοί του δάσους, έμπειροι στα έργα προστασίας, στην συμπεριφορά της φωτιάς, αλλά κυρίως στην πρόληψη. Πρόληψη όμως χωρίς χρήματα και προσωπικό δεν «υπάρχει»! Οι στρατηγοί ως «καραβανάδες του δάσους» ηρωικά θα «καίγονται» κάθε φορά, γιατί το δάσος τους ξεπερνά ως προς την γνώση και την λογική τους! Η νέα τεχνολογία έρχεται(;) ασθμαίνουσα, οι ειδικοί επιστήμονες είναι εκτός σχεδιασμού, ενώ οι πολιτικοί ακολουθούν την μοίρα των προηγουμένων, βλέπουν το δένδρο, χάνουν το δάσος και δείχνουν πάντα τους «άλλους»!
Κάπως έτσι προκύπτει αναγκαστικά και η δομή της νέας Πολιτικής Προστασίας! Μια δομή με κεντρικό άξονα την Γενική γραμματεία ΠΠ και σε περιφερειακό επίπεδο με τα τμήματα πολιτικής προστασίας των Περιφερειών και των Δήμων. Εδώ αρχίζει η υποκρισία και η κοροϊδία όλου του πολιτικού συστήματος σε ότι λέγεται Σχεδιασμός Πολιτικής Προστασίας, πρόληψη, δαπάνες!
Η κάθε Περιφερειακή Ενότητα και κάθε Δήμος «στήνουν» κατ εντολή νόμου, ένα γραφείο Πολιτικής Προστασίας με έναν υπάλληλο συνήθως (με παράλληλα καθήκοντα και σε άλλες αρμοδιότητες), όπου λαμβάνει τα ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ ή ΑΠΟΡΡΗΤΑ έγγραφα των διαφόρων ασκήσεων επί χάρτου όπως «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ» κλπ, τα διαβιβάζει αρμοδίως σε διάφορες υπηρεσίες για ενέργεια ή «ετοιμότητα» και ανακοινώνεται στο τέλος η επιτυχία της άσκησης. Πέραν των παραπάνω, οι αρμοδιότητες των γραφείων ΠΠ επεκτείνονται επετειακά σε δύο «σημαντικές» συσκέψεις των αρμοδίων φορέων και υπηρεσιών. Μία σύσκεψη την Άνοιξη (όχι τον χειμώνα) για τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, και μία σύσκεψη το Φθινόπωρο (όχι το καλοκαίρι) για τις πλημμύρες του χειμώνα. Αξιωματικοί της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας, του Λιμενικού, Περιφερειάρχες, Δήμαρχοι και υπηρεσιακοί παράγοντες, υπενθυμίζουν ο ένας στον άλλον τα «πρέπει» τους και η σύσκεψη λήγει πάντα επιτυχώς (μετά τις φωτογραφίσεις και το ρεπορτάζ) για την «πρόληψη» και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Αυτό αγαπητοί μου είναι η πρόληψη της χώρας σε επίπεδο κράτους, Περιφέρειας και Δήμων! Δεν υπάρχει στην πράξη καμία αρχή, που όλο τον χρόνο να ελέγχει επικίνδυνα σημεία και ζώνες που απαιτούν παρέμβαση, είτε έργα άμεσης προτεραιότητας, μήπως και μειώσουμε τις φυσικές καταστροφές και τα θύματα. Μία υπηρεσία δηλαδή που να εκτελεί και να υποδεικνύει με προτεραιότητα υπό μορφή «Εντέλλεστε» στις άλλες αρχές, τις διανοίξεις ρεμάτων στην πρόληψη πλημυρών, τις διανοίξεις δρόμων σε δάση, σε πυκνοκατοικημένες περιοχές χωρίς «σχέδιο», στην τοποθέτηση πινακίδων οδών διαφυγής, κοπής δέντρων, κατεδαφίσεις, δημιουργία ζωνών πυροπροστασίας, πολεοδομικές εντολές για ατομική πυρασφάλεια στα κατοικημένα εντός δάσους, αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, στην ενημέρωση πολιτών κλπ. Μια υπηρεσία, μια «Ανεξάρτητη αρχή» ίσως που δεν θα είχε αιρετούς, αλλά θα είχε μηχανικούς, δασολόγους, μηχανολόγους, μετεωρολόγους, γεωπόνους, χημικούς, νομικούς, ειδικό εξοπλισμό και κυρίως την ευθύνη με αποφασιστικές αρμοδιότητες!
Αυτά όμως όλα, απαιτούν μια άλλη διοίκηση, αυστηρά δομημένη, που δεν θα φοβάται το πολιτικό κόστος για δράσεις σύνθετες, δύσκολες, επικίνδυνες και που όλοι στην «πολιτική», αρνούνται να χρεωθούν! Είναι «άχαρες» δράσεις που τα αποτελέσματά τους δεν φαίνονται όταν είναι επιτυχή (πχ. το να μην υπάρχουν θύματα σε μια φυσική καταστροφή, θεωρείται αυτονόητο (ενώ δεν είναι) και δεν αντιμετωπίζονται ποτέ ως προϊόν σχεδιασμού, αλλά ως θέμα …τύχης)! Οι πολιτικοί εισπράττουν μόνο τις αστοχίες και αποτυχίες των φυσικών καταστροφών και ποτέ τις επιτυχίες πρόληψης. Αλλά και ουσιαστική πρόληψη να κάνουν, πολιτικά «ζημιώνονται», αφού ίσως χρειαστεί να πάρουν επώδυνα μέτρα για τους ψηφοφόρους (διανοίξεις δρόμων, κατεδαφίσεις κλπ) με συνέπεια να πράττουν τα ελάχιστα, αφού κάθε «πρόληψη» είναι «φθορά», σπατάλη, κόπος και ευθύνη χωρίς «υπεραξίες»!!!
Έχουν επιλέξει λοιπόν (και εδώ) οι αρμόδιες αιρετές(!) Περιφέρειες και οι Δήμοι, την απόσειση των ευθυνών τους, πραγματοποιώντας (και μάλιστα σε λάθος χρόνους), τις γνωστές «επικοινωνιακές» συσκέψεις Συντονιστικών Πολιτικής Προστασίας για το «φαίνεσθαι» και περιορίζονται στην σύσταση επιτροπών για την καταγραφή των ζημιών και την σύνταξη αιτημάτων για καταβολή αποζημιώσεων στους πληγέντες, για το «πράττειν»!
Η πυροσβεστική υπηρεσία τρέχει ηρωικά(;) για ότι περισώσει, η δασική υπηρεσία παρακολουθεί και η Αυτοδιοίκηση …«ξύνεται»! Προφανώς δεν υπάρχει στην χώρα μας ουσιαστική πολιτική προστασία, παρά υποτυπώδεις δομές για λόγους απαλλαγής και όχι ανάληψης ευθυνών!
Απαιτείται λοιπόν ανασχεδιασμός εκ βάθρων της Πολιτικής Προστασίας μπας και συμμαζευτούν τα ασυμμάζευτα! Η ευθύνη πρέπει να επιστρέψει από τους πολιτικούς (δεν θέλουν, δεν μπορούν!) στους ειδικούς (με πολλές γνώσεις και ικανότητες) και σε μία μόνο αρχή, μπας και σταματήσει η υποκρισία και ο «βόμβος» του θανάτου!
Για τις μέχρι σήμερα τραγικές καταστροφές έχουν τελικά ευθύνες:
- Οι πρώην κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που στις εφαρμοσμένες πολιτικές ταυτίστηκαν, έστησαν και ανέχτηκαν κατοικίες στα δάση χωρίς κανόνες, χωρίς μέτρα προστασίας, «διώκοντας» μάλιστα όσους κατήγγελλαν τις αυθαιρεσίες.
- Η σημερινή κυβέρνηση που αν και δεν συνέχισε τις «ίδιες πολιτικές», φέρει σοβαρές πολιτικές ευθύνες (που δεν άλλαξε άμεσα στα τρία χρόνια τις δομές και το θεσμικό πλαίσιο Πολιτικής Προστασίας), δεν αντελήφθη την τραγικότητα του θέματος και συνέχισε όπως παρέλαβε την ΠΠ, με τις ίδιες αντιλήψεις και νοοτροπίες στην οργάνωση Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας κλπ!
- Οι δασικές υπηρεσίες και το συνδικαλιστικό τους κίνημα διαχρονικά, που ποτέ δεν κατήγγελλαν τα παραπάνω και τις «πιέσεις», για να δείχνουν ανοχή στα τεκταινόμενα και στην διαπλοκή.
- Οι δικαστικές αρχές που δεν άσκησαν διώξεις και δεν φόβισαν ποτέ κανέναν, ούτε τις υπηρεσίες, για πλημμελή εκτέλεση καθήκοντος και τον ποινικό καταλογισμό ευθυνών μετά τις καταστροφές.
- Οι πολεοδομικές αρχές που ανέχονταν και κάλυπταν τα τετελεσμένα ομοίως (ειδικό κεφάλαιο).
- Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας για το σύνολο των αδρανειών και καθυστερήσεων, τον κακό συντονισμό με Δήμους και Περιφέρειες, την έλλειψη προτάσεων στην κυβέρνηση(!) και την επανάπαυση στις «δάφνες» των …αποτυχιών του παρελθόντος!
- Η Πυροσβεστική σαν κύριος εκτελεστικός παράγοντας της ΠΠ κρίνεται από τις δεξιότητες και ικανότητες των στελεχών της, τον εξοπλισμό της, αλλά κυρίως …εκ του αποτελέσματος! Προφανώς απέτυχε! Φέρει μεγάλες ευθύνες γατί ήταν η μόνη αρχή που γνώριζε και καταλάβαινε συνολικά την γύμνια της Πολιτικής Προστασίας και …κώφευε!
- Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι, που κρυφτήκαν πίσω από έναν υπάλληλο σειράς (υποβαθμισμένη υπηρεσία) και αντί όλο το χρόνο να παρεμβαίνουν και να προτείνουν έργα και αλλαγές στην κατεύθυνση πρόληψης φυσικών καταστροφών, το μόνο που κάνουν είναι να κηρύσσουν κάθε χρόνο την …έναρξη των καταστροφών και στο τέλος «αντί μνημόσυνου» την … καταγραφή τους. Γενικά όσες αρμοδιότητες έχουν εκχωρηθεί από την κεντρική διοίκηση στην αιρετή αυτοδιοίκηση, έχουν υποβαθμιστεί και εκφυλιστεί όλες, απ την αδράνεια και την ρουσφετολογική αντιμετώπιση (Πολεοδομίες, πολιτική προστασία, συντήρηση οδικού δικτύου, Γενικά πολεοδομικά, δημοτική Αστυνομία κλπ). Για την καταστροφή στο Μάτι, σύμφωνα με το κακό θεσμικό πλαίσιο και τον Ξενοκράτη, οι ευθύνες είναι κυρίως δικές τους, αφού εφησυχασμένοι από το υπάρχον σύστημα πολιτικής προστασίας με διάχυτες και συγκεχυμένες ευθύνες, δεν κατάλαβαν την βαρύτητα του θέματος, συνέχισαν ανεύθυνα ότι παρέλαβαν και ο …«σώζων εαυτόν σωθήτω»! Οι ευθύνες είναι μέγιστες αλλά μάλλον η συναίσθηση των ευθυνών …ελαχίστη!
Το πότε και αν ζήτησε η Πυροσβεστική εκκένωση οικισμών, το αν δόθηκε εντολή και γιατί απέτυχε η εκκένωση ή γιατί ο «συντονιστής» ήταν αποκλεισμένος στη …Λεωφόρο Μαραθώνα, επιβεβαιώνουν την αποτυχία του συστήματος!
Καταστροφές θα έρθουν και άλλες! Από την μεγίστη πυρκαγιά της Πελοποννήσου το 2007 μέχρι σήμερα, η πολιτική προστασία της χώρας χειροτέρεψε γιατί δεν άλλαξε! Πλέον δεν υπάρχουν δικαιολογίες για παραλαβή καμένης γης απ τους προηγούμενους!
Αυτή η υπάρχουσα Πολιτική Προστασία έχει καεί στην Πάρνηθα, στην Πελοπόννησο, στην Χαλκιδική, στην Μάνδρα και τώρα στο Μάτι! Κάηκαν μαζί και όλες οι πολιτικές των κομμάτων που διακυβέρνησαν την χώρα και αν μείνει ως έχει, θα παραμείνει μόνο ως «Πολιτική Κοροϊδία» για να ολοκληρώσει το έργο της καύσης, της πλημμύρας και της καταστροφής!
(Άφησα εκτός, τα μέτρα πρόληψης και Πολιτικής Προστασίας για τους σεισμούς, που αποτελεί αντίστοιχο ειδικό κεφάλαιο πλημμελούς …εκτέλεσης …καθήκοντος!)
ΥΓ: Θα ήθελα να επισημάνω την απουσία της ΕΥΠ από την πρόληψη, που νομίζω ειδικά την περίοδο των πυρκαγιών θα μπορούσε να συνεισφέρει πολλά, είτε οι φωτιές προέρχονται από «ασύμμετρους» πολέμους, είτε από Ελληνικές συμμορίες της νύχτας και της …μέρας (τα πάντα παίζουν)!
Επίσης θα απαιτούσα την πολιτική σιωπή, την σύγκλιση και περισυλλογή όλων των κομμάτων και των «πεφωτισμένων» ηγετών τους (και όχι μόνο για τρεις μέρες), μιας και οι ευθύνες είναι διαχρονικές και δικές τους, δεν πέτυχε καμιά πολιτική καμιάς κυβέρνησης και το μόνο που απαιτείται είναι, πολύ δουλειά, πολύ σιωπή, μετάνοια και συνειδητή συγνώμη, για την μετά θάνατον (αν υπάρχει) δικαίωση των νεκρών και των εσαεί θυμάτων!
Πρέβεζα 2 Αυγούστου 2018, Σπύρος Κανιώρης
